Durfkapitaal

Na het succes van de fiscale stimuleringsprogramma’s EIS en SEIS in Engeland, willen Franse ambtenaren deze regelingen in hun land introduceren. De programma’s maken het aantrekkelijker voor particuliere investeerders om geld te steken in startups. Binnen Europa worden de initiatieven veel besproken. In Nederland zijn dergelijke plannen er nog niet.

Bijna driekwart van de Nederlandse investeringsmaatschappijen voor startups en scale-ups maakt zich zorgen over het verslechterde economische klimaat. Toch blijft de investeringsbereidheid groot. Het gros van hen wil in 2023 evenveel of meer investeringen doen in groeibedrijven tegen een lagere waardering.

Investeerders maken zich op voor economische barre tijden als gevolg van de oorlog in Oekraïne en inflatie. Daarom roepen venture capital-bedrijven massaal op tot kostenverlagingen bij startups. Ook zouden bedrijven de hoop op nieuwe investeringsrondes moeten laten varen.

Europese scale-ups zijn voor een groot deel afhankelijk van geld uit het Verenigd Koninkrijk, waar veruit het meeste Europese groeikapitaal is geconcentreerd. Maar hoe groter de financieringsronde, hoe groter de kans dat we een Amerikaanse investeerder in de lead zien. Ondertussen is de groei van nieuwe venture capital en private equity-investeerders in Europa afgelopen jaar juist afgenomen.

De (ingewikkelde) aandelenconstructies van accelerators, waar startups regelmatig mee te maken krijgen, leveren steeds meer weerstand op. Niet zonder reden, want ze kunnen latere investeringen flink in de weg zitten.

Door vrouwen geleide bedrijven kregen het afgelopen jaar amper één procent van alle startup-investeringen. Dit terwijl 2021 een recordjaar was voor investeringen in de Nederlandse techwereld. Vrouwen haalden wel meer geld op dan het jaar ervoor.

Nederlandse startups groeien te langzaam. Dat zegt prins Constantijn, ambassadeur van belangenorganisatie TechLeap. Dit komt onder andere door de zuinigheid van lokale investeerders, zegt hij. "We hadden de ster van Europa kunnen zijn."

In 2021 haalden Nederlandse startups vijf keer zoveel kapitaal op als twee jaar geleden. Waar voorheen de meeste aandacht uitging naar betaalsystemen, e-commerce en software, steken durfinvesteerders nu vooral geld in technologie om de CO2-uitstoot terug te dringen.

Startups van eigen bodem zijn goed voor 130.000 banen in Nederland. Dit is deels te danken aan de groeiende kapitaalinjectie van venture capital-investeerders. In vergelijking met vorig jaar investeren VC’s nu al drie keer zoveel in Nederlandse bedrijven.

De groene zoekmachine Ecosia lanceert samen met een groep investeerders een fonds van 350 miljoen euro. Het fonds richt zich op groene startups. Volgens het bedrijf is dit het grootste fonds in Europa dat zich toewijdt aan klimaatverandering.

Nederlandse startups hebben dit jaar al drie keer zoveel opgehaald als over heel 2020. Dit is met name te danken aan Amerikaanse investeerders. Maar waar het zakgeld uit het buitenland explosief toeneemt, blijven Nederlandse fondsen achter.

In juli werd bekend dat Nederlandse startups het eerste halfjaar van 2021 net zo veel geld ophaalden als in heel 2019 en 2020 bij elkaar. Dit lijkt een positieve ontwikkeling. Maar uit een nieuw rapport van BOM blijkt dat er vaak te snel groeigeld wordt opgehaald, wat juist nadelig werkt.

Nederland bevindt zich in de top als het gaat om scale-ups in Europa. Ons kleine landje hoeft maar zes anderen voor zich te dulden. Onze hoofdstad eindigt op plek acht in de top twintig van scale-upsteden.

Een oproep vorig jaar om meer te investeren in startups van vrouwen lijkt weinig zoden aan de dijk te hebben gezet. Nog steeds gaat slechts één procent van het durfkapitaal naar vrouwelijke ondernemers.

Investeringsmaatschappij Samaipata heeft een fonds gelanceerd ter waarde van 100 miljoen euro om te kunnen investeren in digitale startups in Europa. Hiermee hoopt het dat het Europese ecosysteem de concurrentie aankan met de VS en China.

Vorig jaar werd voor 1,4 miljard euro aan durfkapitaal in Nederland geïnvesteerd. Slechts 9 procent, oftewel 130 miljoen, ging naar zogeheten impact-startups. Dit zijn startups (of scale-ups) die een positieve impact op onze wereld hebben.

In de loop van dit jaar wil Karmijn Kapitaal, dat dit jaar precies tien jaar bestaat, op zoek naar een derde fonds. In de podcast 'Leaders in Finance' sprak Jeroen Broekema met medeoprichter Désirée van Boxtel die vertelde over de resultaten van de eerdere twee fondsen, plannen met het derde fonds en veelvuldig over haar eigen achtergrond en ontwikkelingen.

#FundRight, een nieuw initiatief van vijfentwintig Nederlandse durfinvesteerders en TechLeap.nl, wil een meer diverse startupwereld. Zo willen ze gelijke toegang tot financiering en kansen voor alle oprichters, ongeacht hun achtergrond of geslacht.

Er wordt soms neerbuigend gesproken over de 'friends, family en fools' die geld uitlenen aan startende ondernemers uit hun familie- of vriendenkring. Maar deze fools zorgden er bijvoorbeeld wel voor dat Amazon kon uitgroeien tot een bedrijf van wereldformaat. Business angel Marius Veenker pleit voor vaker geld investeren in plaats van simpelweg uitlenen.

De Europese Commissie heeft samen met het Europees Investeringsfonds een programma opgestart om durfkapitaalinvesteringen in innoverende startups in Europa te stimuleren. Al sinds 2015 had de Commissie het plan om een nieuw investeringsprogramma op te zetten.

De vier technische universiteiten in ons land (de Technische Universiteit Eindhoven, de Technische Universiteit Delft, de Universiteit Twente, en de Universiteit Wageningen) zijn een eigen investeringsfonds begonnen. Onder de naam Innovation Industries is er 75 miljoen euro beschikbaar voor technologiebedrijven die zijn voortgekomen uit onderzoek op één van de vier TU's.

Dutch Student Investment Fund, het eerste durfkapitaalfonds in Europa dat volledig wordt gerund door studenten, heeft haar eerste investering gedaan. Het fonds heeft geïnvesteerd in Grasp, een startups die datastromen op websites analyseert om te kijken hoe de schrijfstijl matcht bij de gewenste schrijfstijl van de lezers.

Startups hebben vorig jaar wereldwijd beduidend minder durfkapitaal opgehaald in vergelijking met 2015. Werd er in dat jaar nog voor 140 miljard dollar geïnvesteerd door durfkapitalisten, vorig jaar kwam het bedrag niet verder dan 127 miljard dollar.

Er zijn vanuit Amerika in ons land geen grote scale-up investeringen gedaan tussen het vierde kwartaal vorig jaar en nu. Dat komt mede doordat een aantal zogeheten unicorns fors in waarde daalde. Desondanks is de aandacht van investeerders voor onze startups wel toegenomen.

In het tweede kwartaal van dit jaar is er in ons land 101 miljoen euro aan durfkapitaal opgehaald door startups. Dit gezamenlijke bedrag werd opgehaald door 28 startups, maar de bedrijven Shapeways, HackerOne en TravelBird haalden de grootste duit uit het zakje: samen waren deze drie goed voor twee derde van het totale investeringsbedrag.

De bank staat niet altijd te springen om je koffertje te vullen. Als je dat geld toch echt nodig hebt, zijn er manieren om andere partijen te vinden die wel in jouw idee geloven en de portemonnee willen trekken. Soms zijn die mensen dichter bij huis dan je denkt, maar is het wel slim: geld lenen van vrienden of familieleden? Jonge ondernemer Sander (21) durfde het aan.

Bij de zoektocht naar financiering voor je bedrijf kun je bij verschillende partijen aankloppen, waaronder investeerders, crowdfunding, banken en... familie en vrienden. Maar die laatste partij is misschien niet je droomkandidaat. En terecht, want er zitten nogal wat haken en ogen aan het inschakelen van bekenden om jouw onderneming te kunnen financieren. Wij geven je tips om dit toch in goede banen te kunnen leiden!

Het zijn donkere tijden voor venture capital. Institutionele beleggers als verzekeraars, pensioenfondsen en banken waren jarenlang de belangrijkste geldschieters, maar houden nu steeds vaker de boot af. 

Veel grote of veelbelovende bedrijven hebben het nooit zo ver kunnen schoppen zonder inbreng van een investeerder. En die lijken tegenwoordig wel te springen om interessante projecten en startups. Het ene na het andere persbericht over een (joint-venture) investering verschijnt in de media. Welke investeerders kun je benaderen als je kapitaal nodig hebt voor je (online) onderneming?