Incubator UtrechtInc: ‘Bijna 1 miljard euro groeigeld in 10 jaar’

Startups uit de Utrechtse incubator UtrechtInc haalden in de afgelopen tien jaar 920 miljoen euro groeikapitaal op. Sinds haar oprichting in 2009 zijn 192 innovatieve bedrijven ondersteund. Hiervan is twee derde nog actief, overgenomen, of een enkeling zelfs beursgenoteerd. Managing Director Jorg Kop: “Het merendeel van de financieringen komt uit converteerbare leningen die overgaan in aandelen.”

UtrechtInc ondersteunt disruptieve ondernemers om snel te groeien en de markt op te gaan. Dat doen ze met een starterslening, workshops en toegang tot een netwerk van ondernemers, klanten en investeerders. Vorig jaar werd er 393 miljoen euro groeigeld opgehaald door bedrijven uit de snelkookpan. Naar verwachting wordt volgend jaar de 1 miljard aangetikt.

Bakermat van GitLab, Argen-X en SnappCar

In maart zijn er weer acht bedrijven geselecteerd voor het acceleratieprogramma. Van VlogOut, om snel en makkelijk te rapporteren in de zorg middels korte vlogs, tot digitale leeromgeving Teached om onderwijs op maat mogelijk te maken. “Het bedrijf moet met name schaalbaar en technologisch gedreven zijn om mee te kunnen doen”, vertelt Jorg. “Er moeten algoritmes achter pruttelen.”

De incubator kan enkele miljoenenbedrijven onder haar alumni scharen. Zo haalde developerplatform GitLab vorig jaar 100 miljoen dollar groeigeld binnen en wordt het bedrijf gewaardeerd op 1 miljard dollar. Biotechbedrijf Argen-X ging in 2017 de beurs op in de Verenigde Staten en harkte maar liefst 200 miljoen euro groeikapitaal binnen. Een ander succesverhaal is deelautobedrijf SnappCar die Jorg ooit zelf mede-oprichtte onder de vleugels van UtrechtInc. Twee jaar geleden investeerde het Franse Europcar Group 10 miljoen euro in het Nederlandse bedrijf.

Startersgeld van Rabobank

Geselecteerde deelnemers zullen hun ondernemingsplan en businessmodel pitchen voor een vakjury van ondernemers en investeerders. Jorg: “Zij bepalen of ze in aanmerking komen voor de starterslening.” Hiervoor werkt UtrechtInc samen met Rabobank door middel van het Rabo Pre-Seed Fund.

“Om de eerste behoeftes te overbruggen kunnen deelnemers tussen 18.000 en 50.000 euro per startup lenen.” Dit tegen een lage rente van 2,5 procent, om het startups zo gemakkelijk mogelijk te maken om snel te groeien.

Aanvullend is maximaal 50.000 euro groeigeld mogelijk. Hiervoor geldt 8 procent rente, mits de ondernemer 20 procent van de totale lening uit eigen middelen kan investeren. Zo niet, dan kijken ze aan tegen een rente van 12,5 procent. De lening van de Rabobank loopt voor maximaal 60 maanden. Hier komen geen aandelen bij kijken.

Netwerk van Business Angels

Naast de lening die UtrechtInc bij de start faciliteert, haken veelal particuliere investeerders aan. “We bieden toegang tot een netwerk van investeerders, zoals Startup Utrecht. Maar de ondernemer moet het uiteindelijk zelf doen”, vertelt Jorg. “Vaak slagen ze er ook op eigen houtje in om informele geldschieters aan te dragen die in hun businessplan geloven.” Volgens Jorg zijn informals meestal niet georganiseerd in een collectief, maar handelen ze individueel en op gevoel.

Dikwijls gaat het om converteerbare leningen die later worden omgezet in aandelen. Logisch, want in zo’n vroeg stadium is het moeilijk om het bedrijf te waarderen. Het is een bijkomend voordeel als de investeerder kennis heeft van de branche, waardoor het door expertise en een netwerk kan bijdragen aan het succes van de startup. “Maar”, zegt de directeur, “het kan door startups ook als bedrukkend worden ervaren. Soms is een informele investeerder met afstand tot de branche dus juist gunstig.”

Crowdfunding lang niet altijd geschikt

Het is niet ongebruikelijk dat startups zich voor een extra zakcentje wenden tot crowdfunding. Maar de startups bij UtrechtInc lenen zich er niet altijd voor, aldus Jorg. Niet zelden is complex wetenschappelijk onderzoek op het gebied van gezondheid, klimaat en onderwijs de basis voor een startup bij UtrechtInc, die nauwe banden heeft met de universiteit en hogeschool. Echter: “Het idee moet wel likeable en tastbaar zijn om succes met crowdfunding te boeken.”

Als het al gebruikt wordt, is het vaker één van de middelen naast informals om kapitaal te verzamelen. Bovendien kunnen toekomstige investeerders het een turn-off vinden volgens de directeur. “Zij vinden het vaak onaantrekkelijk als er een grote groep aandeelhoudertjes is door crowdfunding.”

Samenwerking met en overname door corporates

De afgestudeerden die uitgroeien tot succesvolle bedrijven worden nog weleens overgenomen door grote corporates. “Vaak gebeurt een overname een jaar of twee na UtrechtInc, wanneer ze meer opbrengsten hebben en bewijs van hun businessmodel.” Enkele jaren geleden overkwam het marktanalysebedrijf Distimo, dat door de internationale branchegenoot App Annie werd overgenomen. Om de overname te bekostigen haalde het bedrijf 17 miljoen euro op.

“We stimuleren startups groots en internationaal te denken, en bij voorbaat al na te denken over hun exit. Wie runt bijvoorbeeld de boel over vijf jaar?” Ook worden er samenwerkingen met grote bedrijven bekokstoofd, om hen te helpen innoveren of samen met de startup een voor hen interessant product te ontwikkelen. “Deelnemer uCrowds, die met algoritmes en camerabeelden kunnen analyseren hoe mensenmassa’s bewegen, werken bijvoorbeeld samen met de Gemeente Utrecht voor veiligheidstoepassingen.”

‘We lopen achter op Silicon Valley’

Voor de beste leerlingen van de klas is de volgende stap venture capital. “In de Verenigde Staten gebeurt dit al veel sneller en in een vroeger stadium”, stelt Jorg. In Nederland wordt er relatief weinig geïnvesteerd. Volgens de directeur komt dat omdat Nederlanders risico zoveel mogelijk willen uitbannen. Maar dat past niet bij de aard van de startup, zegt hij. Het risico is hierbij groot, maar de potentiële opbrengst ook.

Wanneer een startup meer dan 150.000 euro per jaar omzet, vraagt UtrechtInc drie jaar na het feit een maandelijkse success fee: “Een kwestie van ‘pay it forward’.” Dit gaat gespreid over drie jaar, maar volgens Jorg zijn het relatief kleine bedragen. Voor de grootste uitschieters gaat het bijvoorbeeld om een bedrag van 30.000 euro. “We lopen vijftien jaar achter op Silicon Valley. Daar investeren ze ook veel meer terug in het ecosysteem. Hier in Nederland moet dat nog groeien.”

Wie investeren in het startupklimaat wel aandurft, moet volgens Jorg letten op het businessplan, verdienmodel en een kundig team. Door een netwerk en kennis uit de branche in te brengen kun je daarnaast eigenhandig waarde toevoegen aan je investering, en mogelijk bijdragen aan een groot succes.