Accelerators zitten latere investeringen soms in de weg

De (ingewikkelde) aandelenconstructies van accelerators, waar startups regelmatig mee te maken krijgen, leveren steeds meer weerstand op. Niet zonder reden, want ze kunnen latere investeringen flink in de weg zitten.

Dit blijkt uit een onderzoek van MT/Sprout en NRC, die de afgelopen maanden zo’n dertig ex-deelnemers van een groeiprogramma, diverse startup-analisten, investeerders en aanbieders van accelerator-programma’s spraken. Daarnaast benaderden de initiatiefnemers 74 actieve accelerators om via een enquête inzicht te geven in hun werkwijze, waarvan 26 een kijkje in hun keuken gaven.

Helft accelerators verlangt aandelen van startups

Een van de belangrijkste uitkomsten was dat ruim de helft van de accelerators wel eens aandelen van startups verlangt. Voor 38 procent is het zelfs een gebruikelijke constructie en 12 procent neemt af en toe een belang in een startup in ruil voor hun diensten. Het gemiddeld genomen belang is 18 procent, waar startups gemiddeld 230.700 euro voor terugkrijgen.

Accelerator maakt startup vaak minder interessant.

Waar accelerators veel baat kunnen hebben bij aandelenconstructies, zeker bij succesvolle exits, is het gros van de ondernemers juist huiverig om al in een vroege fase aandelen weg te geven. Een terechte aarzeling volgens startup-advocaat Sjoerd Mol, die van mening is dat het de startup minder interessant maakt voor toekomstige investeerders.

“Zij zien het liefst dat ondernemers een zo groot mogelijk deel van de aandelen behouden”, legt hij uit. Dit staat in schril contrast met de aandelenconstructies van bepaalde accelerators, die werken met niet-verwaterbare aandelen. In dat geval eisen zij dat hun belang bij een volgende investeringsronde niet in omvang daalt.

Niet-verwaterbare aandelen grootste struikelblok

Startupbootcamp werkt bijvoorbeeld met een constructie waarbij ondernemers 8 procent van de aandelen inleveren, die niet verwateren tot het bedrijf 2 miljoen euro waard is. “Wij zijn meestal de eerste investeerders in startups, waardoor je bij een nieuwe ronde doorgaans het hardst verwatert”, geeft directeur Kauan von Novack als reden voor deze aanpak.

Accelerators willen ook niet het onderspit delven.

“De oprichters willen niet verwateren en investeerders willen behoorlijk wat aandelen. Hierdoor zouden wij het onderspit delven. Dat vinden we geen eerlijke deal, aangezien wij startups betalen, een groeiprogramma leveren en een ecosysteem bouwen”, aldus von Novack.

‘Toekomstige investeerders voelen de druk’

Dat (veel) groeiprogramma’s een meerwaarde hebben, komt duidelijk in het onderzoek naar voren. Onder meer voor het bouwen van een netwerk van investeerders. Maar gaat de startup eenmaal onderhandelen met een investeerder, dan zit zo’n accelerator regelmatig in de weg. “Voor toekomstige investeerders is een startup met een rotsvaste aandeelhouder vaak minder aantrekkelijk”, zegt Mol.

Een ander struikelblok is dat investeerders zich opgejaagd kunnen voelen als accelerators pas verwateren zodra een startup een bepaalde waarde heeft. Mol: “Het kan voor hen voelen als een minimale waardering, terwijl de investeerder misschien een lager bedrag in gedachten had. Ze kunnen zich hierdoor onder druk gezet voelen en sneller de boot afhouden.”

‘Ondernemer liefst twee derde van aandelen’

Investeringsmaatschappij Keady herkent dit. Zo werkt het bedrijf liever niet met startups die aandelen hebben weggegeven die niet verwateren. “In principe doen we het niet, of het moet wel een heel bijzondere startup zijn. Maar ook dan zullen we ze meteen vragen om dit met de aandeelhouder te bespreken”, vertelt investeerder Ohad Gilad.

Ook bij Peak vinden investeerders het vervelend als startups een constructie met niet-verwaterbare aandelen hebben. Investeerder Johan van Mil: “Wij willen dat de oprichters zo lang mogelijk blijven meeprofiteren. Na een Serie A-ronde zien we het liefst dat oprichters nog twee derde van de aandelen hebben.”