Eneco-campagne: crowdfunding of wanhopige marketingstunt?

Greencrowd maakt zich druk om de toekomst van Eneco. Om die reden is het een crowdfundingcampagne gestart en met overweldigend succes. Binnen een week werd er al 17 miljoen euro toegezegd. Al kun je je wel afvragen of het vooral een crowdfunding-succes is te noemen of toch eerder een marketingstunt…

Crowdfundingplatformen werken meestal in opdracht van ondernemers, maar in het geval van Eneco is de campagne door het platform Greencrowd zelf gestart. Eneco levert voor veel mensen een basisbehoefte en heeft daarbij ook nog een sterke impact op een duurzame maatschappij. Dat Greencrowd daarvoor zélf een campagne opzet is dus best bijzonder te noemen.

De Eneco-campagne haalde al snel de Trouw, NRC, Telegraaf en diverse andere media. In vrijwel elk stuk met naam en toenaam. En dat is mooi meegenomen als je een reputatie wilt als platform waarin mensen duurzaam kunnen investeren. Al rijst wel de vraag of dit een handige actie is voor een bedrijf dat actief is met crowdfunding. Deze vorm van financiering zit namelijk al regelmatig in de hoek waar de klappen vallen. Er worden te vaak dingen beloofd, die niet worden waargemaakt. Je kunt je afvragen of deze Eneco-campagne niet ook in dat rijtje hoort. Want ondanks dat de media roepen dat er binnen een week 17 miljoen euro is opgehaald, is daar weinig van waar. Er is via een contactformulier toegezegd dat mensen het willen steunen.

Maar tussen willen en werkelijk doen, zit een groot verschil. Zo staat dikgedrukt op de campagne-pagina dat deze toezegging je tot niets verplicht. En dat vertekent een campagne natuurlijk enorm. Zo ‘investeert’ ene Dick tienduizend euro en begint zijn toelichting met: “Ik ga er niet van uit dat er geld nodig is.” Terecht, want er is weinig bekend over waar je precies je geld in steekt of wat je ervoor terugkrijgt.

Greencrowd toont weinig cijfers over crowdfunding

Greencrowd lijkt daar sowieso een handje van te hebben, want een totaaloverzicht van alle investeringen, defaults of het werkelijk bereikte rendement is op de site niet te vinden. Deze cijfers zijn verplicht bij de branchevereniging, maar daarvan is Greencrowd helaas geen lid.

Ook de campagne zelf is onduidelijk. Een tegenprestatie, anders dan dat je de maatschappij helpt, wordt niet gespecificeerd. Hoe het geld wordt geïnd of beheerd – en tegen welke voorwaarden – moet nog worden uitgedokterd. Er wordt aangegeven dat de coöperatie-structuur nog moet worden opgezet, dus in theorie kan de directeur van Greencrowd het allemaal in eigen zak steken.

Stel nu dat Greencrowd de stoute schoenen aantrekt en het werkelijk wil opzetten. Dan zit daar juridisch ook nog wel een staartje aan. In theorie zit er geen max aan een crowdfunding-campagne of inleg, maar de AFM heeft eerder aangegeven wel als richtlijn maximaal 80.000 per persoon te hanteren. Daarbij sturen ze sterk op spreiding, dus per inleg is een paar duizend euro al heel veel geld. Met de toezeggingen van tienduizend euro of meer (er is er zelfs een van anderhalf miljoen!) zou Greencrowd direct onder het vergrootglas van de AFM belanden.

Campagne-limiet van 2,5 miljoen euro

Daarnaast is er een campagne-limiet van 2,5 miljoen euro waarvoor de meeste vrijstellingen gelden, waaronder naar alle waarschijnlijkheid ook die van Greencrowd. Meer in een keer ophalen mag wel, maar dan moet het een prospectus opstellen, die moet worden goedgekeurd door de AFM.

De kans dat de AFM een club honderd keer zoveel in een campagne laat ophalen en beheren terwijl het verder campagnes runt van tienduizenden euro’s, valt te betwijfelen. Telefonisch doet de AFM hier – uiteraard – geen uitspraak over. Die zal wel twee keer nadenken voor ze dit in werking stellen.

Wat is de werkelijke doelstelling van deze crowdfundingcampagne?

Met zoveel haken en ogen is de vraag wat de werkelijke doelstelling is. Is het werkelijk een campagne om Eneco te steunen en wíl het platform wel dat het slaagt? Het platform geeft hierover telefonisch geen uitleg. Op terugbelverzoeken wordt niet gereageerd. Greencrowd is een platform dat al sinds 2012 bestaat en tot op heden – inclusief deze rond Eneco – niet meer dan 42 projecten heeft opgestart. Daarvan zijn er 15 van een ton of meer en de twee projecten die een half miljoen hadden willen ophalen zijn maar voor de helft gefund.

Je kunt je afvragen of daar als faciliterend platform wel een businessmodel op te bouwen is. En of Greencrowd momenteel wel toekomstperspectief heeft. Is de Eneco-campagne niet meer dan een actie om haar eigen bestaansrecht te redden, in plaats van die van de energieleverancier?