Beleggen in obligaties
Beleggen in obligaties is vooral interessant als je geld langere tijd kunt missen en een relatief vast rendement zoekt. Maar wat zijn obligaties eigenlijk? Wat zijn de verschillen, risico’s en waarom kies je voor een belegging in obligaties als je ook kunt kiezen voor aandelen, crowdfunding of andere investeringen?
Inhoud:
- Verschillende soorten obligaties
- Zelf beleggen in obligaties
- Vastgoedobligaties
- Het mkb financieren
- Alternatieve obligatieleningen
- Risico en rendement
Let op: geld beleggen gaat gepaard met risico’s, je kunt met obligaties je inleg verliezen.
Wat is een obligatie?
Een obligatie is soort lening aan een land, bank of bedrijf waarbij meerdere beleggers samen één financiering mogelijk maken.
In ruil voor het kopen van een obligatie ontvang je tijdens de looptijd meestal rente. Dat kan zowel een vast rentepercentage als een variabele rente zijn.
Hierdoor is een investering in obligaties meestal stabieler dan een belegging in aandelen. Als je vooral inflatie wilt verslaan en niet te veel risico’s wilt lopen zijn obligaties een prima alternatief voor aandelen. Hiermee beleg je relatief veilig en het rendement is al snel hoger dan op een spaarrekening.
Verschillende soorten obligaties
Je kunt in verschillende soorten obligaties beleggen. De staats- en bedrijfsobligaties zijn het meest populair. Het grootste verschil tussen die twee zijn de zekerheden. Omdat bij staatsobligaties een overheid garant staat voor de rente- en terugbetalingen is het risico hiervan relatief laag.
Bij bedrijfsobligaties zijn de betalingen afhankelijk van het bedrijf dat deze heeft uitgegeven. Gaat het goed met de inkomsten van de onderneming, dan komen de betalingen aan de obligatiehouder ook wel in orde. Maar bij tegenvallende resultaten kan het zijn dat je je inleg (gedeeltelijk) kwijt bent.
Dan heb je nog de bankobligaties. De risico’s zijn vrij laag. Maar net als dat bedrijven failliet kunnen gaan, kan een bank dit ook. Om een bank te redden die bijna failliet gaat kan de overheid besluiten om de rentebetaling en aflossing op obligatieleningen tijdelijk te stoppen, of zelfs te schrappen (bail-in).
Zelf beleggen in obligaties
Mkb-bedrijven geven soms zelf obligaties uit. Je kunt ze dan kopen op de website van de uitgevende partij. Soms kun je deze niet verkopen, maaar moet je wachten tot de uitgevende instelling de obligatie aflost aan het einde van de looptijd. Er zijn ook beursgenoteerde obligaties die tussentijds verhandelbaar zijn.
Als je beursgenoteerde obligaties wilt kopen heb je een beleggingsrekening nodig bij een broker, ook wel beleggingsplatform genoemd. Dit is een marktplaats voor de handel in financiële producten zoals aandelen, beleggingsfondsen en ook obligaties. Bekende brokers zijn:
Bij de online broker DEGIRO kun je zelf wereldwijd beleggen in aandelen, obligaties, fondsen, etfs, opties en futures. DEGIRO is marktleider in Nederland en staat bekend om lage tarieven en veel gebruikersgemak. Met beleggen kun je je inleg verliezen.
eToro is internationaal een kampioen onder de brokers. Miljoenen gebruikers uit meer dan honderd landen handelen hier snel en goedkoop in aandelen maar ook in grondstoffen, valuta en 70 soorten crypto. eToro biedt ook opties en CFD's maar let op: 76% van de retail CFD-accounts verliest geld.
Saxo werd in in Nederland bekend dankzij de overname van Binck Bank, dat verschillende awards won als beste online broker. De rekeningen in verschillende valuta, kinderrekeningen en AutoInvest-functie maken het een compleet en eenvoudig platform. Vanaf 13 mei 2024 verlaagt het de tarieven.
Zodra je een beleggingsrekening hebt geopend bij een broker kun je op zoek naar obligaties die aansluiten bij jouw wensen. Obligaties die in Amsterdam op Euronext staan genoteerd vind je bijvoorbeeld in dit overzicht. Bij de meeste brokers kun je via eigen overzichten of een zoekfunctie de juiste obligaties vinden.
Investeren in vastgoedobligaties
De meeste handel loopt via de beurs maar ook daarbuiten zijn er veel obligaties waarin je kunt beleggen. Zo zijn er verschillende vastgoedfondsen waarin je kunt investeren tegen een vast rendement. Bekende fondsen zijn:
Bij Corum kun je beleggen in een vastgoedfonds uit de Eurozone of direct wereldwijd investeren. Hiermee spreid je automatisch je risico's: je investeert in 6 verschillende sectoren, en het vastgoed is verspreid over 16 landen en 4 valuta's wereldwijd.
Via SynVest kun je in Duits of Nederlands vastgoed beleggen. Het mikt daarbij op panden waarvan het verwacht dat deze in een blijvende behoefte voorzien, zoals gezondheidscentra, supermarkten, bedrijfspanden en kantoorpanden.
Bij Vondellaan Vastgoed investeer je in Nederlands vastgoed. Vanaf 1.000 euro investeer je al gespreid in de vastgoed-portefeuille van het platform. Boven de 250.000 euro kun je rechtstreeks investeren in woningen. Rente kan oplopen tot 8,5 procent. Download brochure voor meer info.
Het mkb financieren
Naast grote beursgenoteerde ondernemingen zijn er ook in het mkb verschillende bedrijven die zelf obligaties uitgeven. Bij bedrijfsobligaties in het mkb is er weinig toezicht, onderpand of ondersteuning vanuit een platform. Hierdoor is het lastig om te bepalen hoe risicovol de investering precies is.
Daar staat tegenover dat je bij het mkb wel direct invloed uitoefent als je een obligatie koopt. Als je bedrijven uit een specifieke sector wilt steunen kun je als obligatiehouder hiermee soms echt het verschil maken. Enkele voorbeelden van mkb-obligaties die zijn verzameld door Obligatiemarkt.nl zijn:
Obligatielening
Mintos
Lening
Bedrag € 1.000.000
Avy
Avy
Lening 10.5% rente (CLA)
Looptijd 5 jaar
Bedrag € 2.500.000
Obligatielening
RR Mechatronics
Lening 9,6% rente
Looptijd 6 jaar
Bedrag € 5.000.000
Om een idee te krijgen van de risico’s voor obligatiehouders kun je de rating van de obligatielening lezen. Dit is een indicatie van de kredietwaardigheid van degene die de lening uitgeeft. Je kunt ook zelf onderzoek doen naar degene aan wie je het geld uitleent. Welke garanties zijn er, hoe lang bestaat de uitgever en is het de eerste obligatie-uitgifte of zijn er al meerdere trajecten succesvol afgerond?
Alternatieve obligatieleningen
Naast reguliere obligaties kun je ook minder bekende varianten kopen:
Converteerbare obligaties
Hierbij kan het bedrijf de obligatie onder bepaalde voorwaarde omzetten naar aandelen. Wat deze voorwaarden precies zijn, is vooraf bepaald door de onderneming die de obligaties uitgeeft.
Perpetuele obligaties
Dit zijn vrij vertaald eeuwigdurende obligaties. Dat betekent dat de einddatum niet is vastgesteld. De onderneming lost de hoofdsom, oftewel het nominale bedrag, niet af tijdens tijdens de looptijd, maar betaalt alleen een vaste rente.
Achtergestelde obligaties
Dit zijn obligaties met een variabele couponrente en obligaties zonder couponrente. Het inschatten van de risico’s van deze varianten is moeilijker waardoor ze minder geschikt zijn om mee te beginnen.
Risico en rendement beoordelen
Brokers bieden alleen een marktplaats. Je kunt er de obligaties kopen, en krijgt vaak wel informatie over (historische) koersinfo of bedrijfsinformatie, maar brokers geven zelden advies of prognoses. Je besluit zelf waarin je gaat beleggen.
Ook hier kan één verkeerde belegging het rendement van je hele portefeuille verpesten. Veel mensen die beleggen in beursgenoteerde obligaties doen dit langere tijd en met een sterk gespreide portefeuille via ETF’s (trackers) of obligatiefondsen die door grote banken of beleggingsfondsen zijn samengesteld.
De koers van een obligatie
Het rendement van een obligatie komt tot stand door de vooraf afgesproken rente, maar meestal heeft de obligatie zelf ook een koers. De nominale waarde, het bedrag op het waardepapier dat je krijgt bij de aanschaf van de obligatie, wijkt vrijwel altijd af van de marktwaarde. Omdat je op de beurs in obligaties kunt handelen kan de koers zowel boven als onder de nominale waarde komen te liggen.
Houd je de obligatie vast tot het einde van de looptijd, dan is deze koers niet zo belangrijk. Je krijgt zoals afgesproken de nominale waarde weer terug op de vervaldatum. Wil je de obligatie voor de einddatum verkopen dan moet ook rekening houden met het koersverloop.
Marktrente, kredietwaardigheid en looptijd
Als je geld belegt in obligaties zijn de marktrente, de kredietwaardigheid van degene die de obligatielening uitschreef en de looptijd belangrijk. Kortlopende obligaties stijgen of dalen minder snel in waarde dan langlopende obligaties. Als de marktrente daalt levert sparen minder op. Dat maakt investeren in obligaties interessanter, al kunnen ook die rentes daardoor dalen.
Als de kredietwaardigheid stijgt neemt ook de waarde van de obligatie toe, omdat het risico voor de belegger afneemt. Tijdens de Eurocrisis twijfelden beleggers of Griekenland, Spanje en Italië aan hun verplichtingen konden voldoen. Het gevolg was dat de koersen van deze staatsobligaties daalden.
De risico’s van obligaties
Hoewel obligaties gemiddeld minder risico’s met zich meebrengen dan aandelen, grondstoffen of valuta’s zijn obligatiehouders niet vrij van risico’s.
Omdat het rentepercentage op de obligaties vooraf wordt afgesproken is dit rendement vrij zeker. Maar als het misgaat met het bedrijf kan deze hier soms onderuit. Als een bedrijf failliet gaat kan het zelfs zijn dat ook de inleg (deels) verloren gaat.
Als het misgaat met het bedrijf dat een obligatie heeft uitgegeven kan je jouw inleg verliezen.
Een belangrijke regel bij beleggen is om je inzet te spreiden en obligaties zijn hierop geen uitzondering. Kijk hierbij niet alleen naar rente of betrouwbaarheid van de uitgevende partijen, maar ook naar de looptijd van de obligatielening.
Waar je bij aandelen zelf bepaalt wanneer je het aandeel verkoopt, staat de looptijd van een obligatielening soms vast. Door je inleg te spreiden over verschillende looptijden kun je tegenvallende resultaten beter opvangen. Ook komt er op deze manier periodiek geld vrij, wat je eventueel weer kunt herbeleggen.
Obligaties spreiden in verschillende sectoren
Beleg je in bedrijven? Dan is het aan te raden om ondernemingen uit verschillende sectoren te kiezen. Als je meerdere obligaties hebt in verschillende sectoren, en verschillende looptijden, kun je de risico’s veel beter spreiden dan wanneer je er slechts enkele hebt. Daarbij zal het verwachte rendement niet veel verschillen. Dit komt omdat bepaalde ontwikkelingen voor de ene belegging gunstig zijn en voor de andere juist nadelig.
Stel dat de olieprijs stijgt, dan is dit goed nieuws voor een oliemaatschappij en slecht nieuws voor een transportbedrijf. Hetzelfde geldt voor de verhouding tussen obligaties en aandelen. Wanneer de één goed presteert, doet de ander het vaak minder. Door zowel te investeren in obligaties als de aandelenmarkt spreid je de risico’s van je beleggingen en kun je het verlies van de één compenseren met de winst van de ander.
Veelgestelde vragen
Enkele veelgestelde vragen over obligaties zijn:
Waar kan ik obligaties kopen?
De meeste beleggers handelen in obligaties op de beurs via een online beleggingsplatform. Buiten de beurs kun je ze soms direct kopen bij de uitgevende partij. Veel vastgoedobligaties kun je bijvoorbeeld direct bij het fonds kopen en ook mkb-bedrijven bieden ze regelmatig direct aan.
Wat is het rendement op een obligatie?
Een obligatie is simpelweg een lening aan een bedrijf of overheid in ruil voor rente. De hoogte hiervan wisselt sterk. Veel staatsobligaties bieden soms zeer lage of soms zelfs een negatief rendement terwijl vastgoed- of bedrijfsfinancieringen soms tot zo’n tien procent bieden. Op de beurs kunnen er door vraag en aanbod soms ook koersverschillen ontstaan. Daarnaast zijn er risico’s aan verbonden. Als het misgaat met een bedrijf en deze de lening niet kan terugbetalen kunnen beleggers hun inleg verliezen.