‘De bank blijft marktleider voor mkb-financieringen’

De economie verandert. Digitalisering neemt in sneltreinvaart toe, zzp’ers realiseren opeens miljarden van het bbp en alternatieve financieringsvormen groeien sterk. Wat doet dit met het marktaandeel van de bank in mkb-financieringen? Niet zoveel volgens Geert Gladdines, beleidsadviseur zakelijke dienstverlening bij de Nederlandse Vereniging van Banken.

De NVB publiceerde eerder deze maand een whitepaper over de stand van zaken met als conclusie dat het de belangrijkste financierder blijft voor het mkb. Investeerders.nl bezocht de vereniging  in Amsterdam en ging daar in gesprek met Geert Gladdines, beleidsadviseur zakelijke dienstverlening. Hij is van mening dat banken echt financieren wat ze kunnen.

‘Bank is en blijft belangrijkste financier van het mkb’

Desondanks zijn er de afgelopen jaren veel alternatieven opgestaan. Bestaande oplossingen als leasing- of investeringsmaatschappijen, maar ook nieuwe alternatieven als crowdfunding en American factoring. Ondanks dat banken dus maximaal financieren lijkt het uitstaande krediet wat te zijn gestabiliseerd terwijl alternatieven doorgroeien. De suggestie dat de bank zijn beste tijd heeft gehad is dan snel gemaakt.

Onterecht, is Geert van mening. “De bank is en blijft de belangrijkste financier van het mkb”, zo zegt hij stellig. Het mkb lost ook heel veel af, waardoor het totaal aan uitstaande kredieten niet lijkt te groeien. En dat terwijl er zeker wel veel nieuwe kredieten worden verstrekt. Ruim voldoende om de rol van marktleider te kunnen behouden, denkt hij.

De bank financiert veel grote leningen waardoor het met 127 miljard euro inderdaad onaantastbaar lijkt als financierder van het mkb. Alle alternatieven doen naast elkaar slechts enkele procenten van wat banken doen. Maar als we wat dieper op de cijfers inzoomen zien we wel veranderingen.

‘Opkomst zzp’ers heeft weinig invloed op financieringslandschap’

Zo lijkt het aantal en totaal uitstaand kapitaal in leningen tot 250.000 euro iets te krimpen terwijl het aantal kleinere ondernemingen juist enorm groeit. Ons land kent al ruim een miljoen zzp’ers. Vaak ondernemers met weinig onderpand in combinatie met een hoog risico, op basis van het feit dat de omzet helemaal afhankelijk is van één persoon. Deze groep mist vaak zekerheden  en is vatbaar voor grote omzetschommelingen.

Volgens Geert is er invloed: “sommige segmenten, zoals de bouw bijvoorbeeld, met veel zelfstandigen en specifieke dynamieken rondom inkoop van voorraden voor materialen, verdienen een eigen analyse.” Maar de invloed van zzp’ers op het volume uitstaande financiering is wel beperkt. “Hieronder vallen ook veel dienstverleners die werken op basis van (advies-)uren of ondernemers met weinig kosten. De financieringsbehoefte is hier beperkt en ondanks het enorme aantal maakt het segment zzp’ers relatief weinig verschil binnen de financieringsbehoefte van het mkb.”

‘Banken zijn er ook voor het kleinbedrijf’

Ook binnen het segment tot 250.000 euro verwacht de beleidsadviseur dat de bank marktleider blijft. Dit, terwijl Funding Circle recent nog liet weten daar ook voor het marktleiderschap te gaan. Nieuwe fintechs willen dankzij digitalisering, snellere kredietbeoordelingen en geautomatiseerde cashflow-analyses een groot deel van de markt afsnoepen.

Bank voor deze ontwikkeling is Geert zeker niet. “Het is alleen maar goed nieuws als de markt innoveert en professionaliseert, toch? Ook banken digitaliseren. Als alternatieven aantonen dat het beter of sneller kan, is dat alleen maar mooi. Al is de efficiëntie bij de banken al heel groot. Dat proces is echt al enorm geoptimaliseerd.”

De opkomst van alternatieve financieringsvormen ziet hij wel, maar Geert verwacht niet dat deze met banken om het marktleiderschap kunnen strijden. “Ik heb geen glazen bol. Het blijft allemaal afhankelijk van vraag en aanbod maar het overgrote deel van financieringsaanvragen gaat om standaardzaken waar de bank momenteel veruit de beste oplossing en rente voor biedt.”

‘Naast de banken is er veel ruimte voor alternatieve financiers’

Niet iedereen past in die standaard van de bank en er wordt veel afgewezen, maar dat is bij alternatieve financierders niet heel anders. Niet omdat het geld niet wordt gegund, maar omdat de winstmarges bij meerjarige financieringen gewoon klein zijn, terwijl de risico’s in het mkb er nou eenmaal niet om liegen.

Wat overblijft is een groep ambitieuze groeiers of ondernemers met specifieke financieringswensen die inderdaad (deels) door alternatieven kunnen worden geholpen. Al is dit weinig nieuws volgens de beleidsadviseur.

Banken willen meer samenwerken met andere partijen

Er bestaan al jaren alternatieven voor de bank, is hij van mening. “Snelle groeiers werden voorheen ook door business angels gefinancierd en oplossingen als venture capital of private equity zijn niet nieuw, wel groeit het aantal alternatieven.” Geert is daar blij om: “Het is goed nieuws dat het aantal oplossingen groeit en de banken hebben recent nog in een gedragscode afgesproken dat ze vaker naar andere oplossingen willen gaan verwijzen.”

Het aantal samenwerkingen en doorverwijzingen zal volgens Geert komende tijd zeker groeien. Al heeft hij nog geen cijfers hoe vaak het al gebeurt. “Precieze cijfers heb ik niet, maar alle grootbanken staan er positief tegenover.”

Wel zullen die sterk kijken naar het voordeel voor de klant. “De Gedragscode Kleinzakelijke Financiering van de banken schrijft ook voor dat de banken niet overcrediteren. Bij de samenwerking met alternatieve financiers kijkt de bank daarom ook of de totale financieringslasten door een ondernemer gedragen kunnen worden zodra er extra financiering wordt aangetrokken. Als wij denken dat een bedrijf al maximaal gefinancierd is zullen we er misschien niet snel over beginnen. Maar de intentie om met meer partijen samen te werken is er zeker.”

‘Verandert de markt? Dan zal de bank meebewegen’

Al blijven deze aanbieders dus wel in de alternatieve hoek, als het aan Geert ligt. Vooralsnog ziet hij geen reden waarom de bank een groot deel van haar marktaandeel zou moeten verliezen. “Ik kan niet in de toekomst kijken, maar ik weet wel dat de banken doen wat ze kunnen. En ook dat ze innoveren. Als de financieringsmarkt verandert, zullen de banken simpelweg meebewegen.”