Eigen vermogen

Samen met het vreemde vermogen is het eigen vermogen het garantievermogen van de onderneming. Banken, verzekeraars en financiers zien het eigen vermogen vaak als de middelen die de ondernemer heeft om eventuele verliezen en risico’s te dekken. Je kunt het dus zien als een soort buffer voor moeilijke tijden.

Wat is eigen vermogen?

Als een onderneming bezittingen heeft die meer waard zijn dan de schulden, ontstaat er eigen vermogen.

De term eigen vermogen komt uit het boekhouden. Op een bedrijfsbalans plaats je alle schulden en bezittingen. De totalen hiervan moeten gelijk zijn aan elkaar. Het verschil corrigeer je dan met de balanspost voor het eigen vermogen. Dit vermogen is vaak de balanspost die de balans in evenwicht brengt.

Tijdelijk zakelijk geld lenen? Een onderhandse lening telt soms als eigen vermogen. Werkkapitaal nodig? Kredietvooruit.nl! Je bedrijf moet langer dan een jaar bestaan en jaarlijks 50.000 euro omzet hebben.

Wat valt er onder het eigen vermogen?

Als de activa-zijde meer vermogen heeft dan de passiva-zijde dan heeft de onderneming zelf eigen vermogen opgebouwd ter waarde van dit verschil.

Het eigen vermogen valt onder de passiva en niet onder de activa. Dat komt omdat het eigen vermogen eigenlijk een schuld is aan de eigenaar of aandeelhouders is van de onderneming. Als een onderneming winst maakt dan neemt het eigen vermogen toe, maar als een onderneming verlies lijdt kan er een negatief eigen vermogen ontstaan, waarbij de schulden groter zijn dan de bezittingen.

Je onderneming heeft eigen vermogen als het aan activa meer bezittingen heeft dan schulden op de passiva-kant.

Het eigen vermogen is technisch gezien het vermogen dat overblijft als je de onderneming liquideert. Bij een eenmanszaak kun je het eigen vermogen zien als de activa van het bedrijf minus de schulden. In een bv of nv bestaat het eigen vermogen uit het aandelen kapitaal en eventuele reserves.

Eigen vermogen belangrijk bij een financiering

Ondernemers zijn meestal weinig bezig met het eigen vermogen. Het is vooral belangrijk wanneer en bedrijf vreemd vermogen wil ophalen. Bijvoorbeeld als je een banklening wilt afsluiten, of een investeerder zoekt.

Zo kijkt een financier naar het risico dat jij een schuld niet kan terugbetalen. Als tegenover alle bezittingen van een bedrijf allerlei kortlopende schulden staan dan is een lening of investering voor een bank of investeerder vrij risicovol. Een bedrijf met veel eigen vermogen kan een eventuele klap eerst zelf opvangen.

Eigen vermogen is vooral belangrijk wanneer je vreemd vermogen wilt ophalen bij een bank of investeerder.

Omdat er bij een eenmanszaak geen scheiding is tussen zakelijk en privévermogen, kijkt de bank bij een financieringsaanvraag van een zzp’er zowel naar de bedrijfsrekening als het saldo op de privérekening. Het heeft dus geen nut om vlak voor de aanvraag al je geld op de zakelijke rekening te storten. Bij een vennootschap, waarbij zakelijk en privé van elkaar zijn gescheiden, wordt het privévermogen bij een financieringsaanvraag soms wel buiten beschouwing gelaten.

Snel tijdelijk zakelijk geld lenen voor je onderneming? Kredietvooruit.nl! Belangrijke voorwaarden: je bedrijf moet langer dan een jaar bestaan en jaarlijks minimaal 50.000 euro omzet hebben.

Het bedrijfsvermogen berekenen

Er zijn meerdere manieren om te bereken hoe groot je eigen vermogen is. Meestal bereken je niet het eigen vermogen zelf maar alle andere zaken, waarna het eigen vermogen de balans in evenwicht brengt.

Een financierder berekent jouw eigen vermogen meestal door de solvabiliteit te berekenen. Een andere manier is door de activa (de totale bezittingen) te verminderen met de passiva (de schulden). De volgende formule beschrijft deze rekensom:

Eigen vermogen = eigen vermogen begin van het boekjaar + behaalde winst gedurende de periode -/- privéopnamen + privéstortingen

Bedrijfsvermogen en solvabiliteit

Als je geld leent bij een bank of andere financierder dan berekent deze jouw eigen vermogen meestal door de solvabiliteit van de onderneming te berekenen. Hierbij bereken je de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemde vermogen, wat een indicatie geeft of je in staat bent om de lening terug te betalen.

Met de solvabiliteit bereken je de verhouding tussen het eigen vermogen en het vreemde vermogen.

Heeft jouw bedrijf veel eigen vermogen, dan loopt de bank minder risico omdat het bij een eventuele opheffing van de onderneming alsnog het uitgeleende geld terug kan krijgen door de verkoop van de bezittingen. Is er relatief veel vreemd vermogen, dan loopt de bank een groter risico dat hij het geld nooit terugziet.

Eigen vermogen verbeteren

Net als dat een onderneming het ene jaar winst kan maken en het jaar erop verlies kan draaien, kan het eigen vermogen toenemen en afnemen. Als een onderneming winst maakt, dan neemt het eigen vermogen toe. Dit is ook het geval als er aandelen aan investeerders worden verkocht en dit geld binnen de onderneming blijft.

Het eigen vermogen neemt af als de onderneming verlies maakt of dividend uitkeert aan aandeelhouders. Investeringen kunnen ook een behoorlijke impact uitoefenen op de hoogte van het eigen vermogen. Ook door afschrijvingen op goederen als een bedrijfsauto kan het eigen vermogen afnemen.

Vermogen verbeteren met aandelenverkoop of een lening

Je kunt het vermogen verbeteren door aandelen te verkopen en het geld te investeren in de onderneming zelf. Bedrijven die kiezen voor crowdfunding via aandelen doen dit vaak om het vermogen van het bedrijf op peil te houden.

Procentueel zakt het eigen vermogen (de solvabiliteit), wanneer er extern geld bijkomt. Bijvoorbeeld door het afsluiten van een zakelijke lening. Al telt een achtergestelde lening soms juist mee met het bedrijfsvermogen.

Dit is een lening die je moet terugbetalen. Het is dus eigenlijk geen vermogen van de onderneming of ondernemer zelf. Toch rekenen financiers het soms wel tot het eigen vermogen, en kan dit dus wel het solvabiliteitspercentage verhogen, omdat een achtergestelde lening pas aan de beurt komt als al het andere vreemde vermogen is terugbetaald. Deze staat daarmee gelijk aan het eigen vermogen van aandeelhouders of de ondernemer zelf, en om die reden wordt het daar soms bij opgeteld.

Een achtergestelde lening telt soms mee als eigen vermogen.

Eigen vermogen opnemen

Het idee van eigen vermogen is dat het geld voor langere tijd in de onderneming blijft. Soms zelfs tot het moment dat de onderneming wordt verkocht. Maar dit betekent niet dat je het geld tussentijds nooit mag opnemen.

Bij een eenmanszaak kan de eigenaar op elk willekeurig moment geld in de onderneming steken of opnemen, waarmee het direct het eigen vermogen beïnvloedt. Omdat een ondernemer hierbij privé aansprakelijk is voor de schulden zijn er geen regels over hoeveel eigen vermogen een eenmanszaak minimaal moet aanhouden. De ondernemer besluit dit zelf en is hier persoonlijk verantwoordelijk voor.

Bij een eenmanszaak is er geen wettelijk minimum voor het eigen vermogen.

Daarnaast kun je het eigen vermogen beïnvloeden door bezittingen over te nemen, of juist in te brengen. Zo werken veel startende ondernemers op een laptop of bureaustoel die ze eerder privé hadden aangeschaft. Als je deze inbrengt in de onderneming, dan neemt het eigen vermogen toe met de dagwaarde hiervan. Andersom geldt hetzelfde: als jij zakelijk een nieuwe laptop koopt en de oude voortaan privé gebruikt dan doe je een privé-onttrekking: je neemt iets over van de zaak waardoor het eigen vermogen op de balans daalt met de dagwaarde van dit bezit.

Het vermogen van een vennootschap

Bij een vennootschap hebben winstuitkeringen soms veel invloed op het eigen vermogen.  Bij de meeste bv’s en nv’s wordt er jaarlijks een bepaald percentage van de winst uitgekeerd als dividend. Dit mag echter alleen wanneer het eigen vermogen na uitkering van dividend groter is dan de reserves die het bedrijf volgens de wet of de statuten moeten aanhouden. Ook het bestuur moet de uitkering van dividend goedkeuren. Dit dient zorgvuldig te gebeuren, want als het bestuur onterecht haar goedkeuring verleent, kunnen de bestuurders bij ontstane tekorten aansprakelijk worden gesteld.

Veelgestelde vragen

Enkele veelgestelde vragen over het eigen vermogen:

Hoe kun je het eigen vermogen berekenen?

Er zijn verschillende manieren om het eigen vermogen te berekenen. Bij een balans bereken je vaak eerst de andere zaken waarna het eigen vermogen de activa en passiva in evenwicht brengt.

Een andere manier is door het berekenen van de solvabiliteit. Al zijn er ook andere manieren om het vermogen te berekenen.

Wat is het verschil tussen eigen vermogen en de bedrijfswaarde?

Sommige mensen zien het eigen vermogen als de waarde van het bedrijf. De belastingdienst gebruikt de balans inderdaad om de waarde van een bedrijf te bepalen.

Voor de ondernemer is dit te kort door de bocht. Bij het bepalen van de hoogte van het eigen vermogen spelen veel meer zaken een rol, waaronder de omzet- en winstverwachtingen. Hierdoor is de werkelijke bedrijfswaarde vaak anders.